Türkiye İstatistik Kurumu Mart 2020 istihdam bilgilerini dün açıkladı.
Türkiye genelinde işsiz sayısı 2021 yılı Mart ayında bir evvelki aya nazaran 59 bin kişi artarak 4 milyon 236 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 13,1 düzeyine indi.
TÜİK’in bilgileri tartışmalara neden oldu.
Dünya gazetesi müellifi Alaattin Aktaş ise bugünkü köşesinde, “İstihdam bir ayda nasıl 757 bin kişi arttı?” başlıklı dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.
İktisat müellifi Aktaş, TÜİK’in datalarına reaksiyon gösterirken, “Son bir yıldaki istihdam artışı göz kamaştırıcı… Bir yılda 1.8 milyonu aşkın kişi iş bulmuş” derken, “Meğer istihdam fırlamış gidiyor da haberimiz yokmuş!” dedi.
TÜİK datalarına nazaran, 1 ayda istihdamın 757 bin kişinin arttığını söyleyen Aktaş, “Bütün bu gelişme pandemi devrinde gerçekleşiyor, dikkat edelim. İnsan düşünmeden edemiyor doğrusu: ‘Şu pandemi olmasaydı istihdamda ne artış yaşanırdı lakin…’ Birileri çıkıp bu kadar istihdamın nerelerde sağlandığına ait birkaç örnek verirse pek güzel olur doğrusu. Örneğin endüstride bir ayda 411 bin kişilik istihdam nasıl oldu, nerelerde oldu?” dedi.
“TÜİK’in dün açıkladığı mart ayı bilgileri gösteriyor ki Türk halkı artık çalışmaya karar vermiş!” diyen Aktaş, “Aslında çalışmak isteyen az olunca işsizlik de haliyle düşük görünüyordu, ne hoş dengeyi bulup gidiyorduk. Artık çalışmak isteyenler yani işgücü arttı. Fakat biz işsizliği yeniden düşük görüyoruz. Zira artık istihdam tırmandı gidiyor. Yani düşük işsizliği geçen yıl çalışmak isteyenlerin azlığı sağlıyordu, artık ise çalışanların çokluğu…” dedi.
Aktaş ayrıyeten, işgücü istatistikleriyle ilgili olarak TÜİK’i aradıklarını, lakin hiçbir biçimde ulaşamadıklarının da altını çizdi.
Alaattin Aktaş’ın yazısı şu formda:
“✔ Son bir yıldaki istihdam artışı göz kamaştırıcı… Bir yılda 1.8 milyonu aşkın kişi iş bulmuş.
✔ Yıllardır “tembellik” eden ve çalışmak istemeyen vatandaş nihayet çalışmaya karar vermiş, işgücüne dahil olmayanların sayısında azalma var.
Mart ayına ait işgücü istatistikleri açıklandığında ne görelim; meğerse istihdam fırlamış gidiyor da haberimiz yokmuş!
TÜİK’in mevsim tesirinden arındırılmamış datalarına nazaran istihdam sırf bir ayda, evet bir ayda, yani martta tam 757 bin kişi artmış. Bir yıldaki artış da 1.8 milyon kişi olmuş.
Mart ayında tarımda 209 bin, endüstride 411 bin, inşaatta 324 bin kişilik istihdam artışı sağlanmış. Hizmetlerde 188 bin kişilik istihdam kaybı yaşanmasaydı natürel ki toplam artış çok daha fazla olacaktı.
Son bir yıldaki 1.8 milyon kişilik artışın ise 692 bini tarım, 627 bini sanayi, 476 bini inşaat, 48 bini de hizmetler kesiminden kaynaklanmış.
Bütün bu gelişme pandemi periyodunda gerçekleşiyor, dikkat edelim. İnsan düşünmeden edemiyor doğrusu: “Şu pandemi olmasaydı istihdamda ne artış yaşanırdı lakin…”
Birileri çıkıp bu kadar istihdamın nerelerde sağlandığına ait birkaç örnek verirse pek yeterli olur doğrusu. Örneğin endüstride bir ayda 411 bin kişilik istihdam nasıl oldu, nerelerde oldu?
411 bin kişi… Yani her takvim günü için 13 bin bireyden fazla istihdam. Bunun izah gerektiren bir sayı olduğu gün üzere ortada. Bekliyoruz…
Vatandaş çalışmaya karar vermiş!
Daha evvel kim bilir kaç sefer değindiğimiz bir bahis var. Ekonomik dertler giderek büyürken çalışmak isteyenlerin sayısı azalıyordu. Bir yanda ekonomik zorluklar, geçim problemi; ancak başka yanda “Artık çalışmak istemiyorum” diyen milyonlar…
İşte bu tablo bilakis döndü. Nihayet demek gerekiyor. Zati normali de bu. İktisatta ıstırap varken insanların çalışmaktan kaçınıyor olmasını anlamak mümkün mü, olabilir mi bu türlü bir durum? Fakat oluyordu…
TÜİK’in dün açıkladığı mart ayı bilgileri gösteriyor ki Türk halkı artık çalışmaya karar vermiş! Mart ayı prestijiyle son bir yılda işgücü 2.1 milyon kişi artarken, işgücüne dahil olmayanlarda 943 bin kişilik bir azalma gözlenmiş. Bir yıl evvel 32.2 milyon kişi çalışmak istemiyormuş, artık bu sayı 31.3 milyon bireye inmiş.
Aslında çalışmak isteyen az olunca işsizlik de haliyle düşük görünüyordu, ne hoş dengeyi bulup gidiyorduk. Artık çalışmak isteyenler yani işgücü arttı. Lakin biz işsizliği tekrar düşük görüyoruz. Zira artık istihdam tırmandı gidiyor.
Yani düşük işsizliği geçen yıl çalışmak isteyenlerin azlığı sağlıyordu, artık ise çalışanların çokluğu…
İŞSİZLİKTE YA SOKAKTAKİ YANLIŞ YA AÇIKLANAN…
Sokağa bakıyoruz, piyasaya bakıyoruz; mevcut milyonlarca işsize, işi varken pandemi yüzünden işsiz kalan, sahip olduğu işyeri kapalı olduğu için çalışamayan ve hasebiyle işini yapamaz duruma gelen yüz binler eklenmiş.
Gözümüzü sokaktan, piyasadan öteki bir tarafa, açıklanan resmi bilgilere çeviriyoruz; işsizlikte en kötüyü adeta geride bırakmışız, işsiz sayısı gerilemeye başlamış.
Ya sokaktaki müşahedelerimiz yanlış; beşerler pek rahat ve refah içinde yaşadıkları halde kamuoyunu yanıltmak için “iş de iş” diye feryat ediyor üzere görünüyor ya da açıklanan datalara kuşkuyla bakmamız gerekiyor.
TÜİK’in dün yaptığı açıklamaya nazaran mart ayındaki işsizlik oranı yüzde 13.1’e geriledi ve bu yılın en düşük oranı oluştu. TÜİK, ismine her ne kadar işsizlik oranı demiyorsa da bu yıldan itibaren öbür oranlar da hesaplıyor ve bunlarda da gerileme var.
Yüzde 13.1’lik klasik işsizlik oranı. Öbür oranlarda da taraf aşağı. Atıl işgücü oranı olarak nitelenen ve en yüksek seviyeye işaret eden oran da yüzde 28.9’dan yüzde 25.8’e indi.
İktisat güzel gidiyor olmalı
Klasik işsizlik oranı da, öteki sistemlerle bulunan oranlar da giderek bir düzgünleşme yaşandığına işaret ediyor. Zira bir yılda 1.8 milyon istihdam yaratmışız.
Ancak dedik ya, sokaktan yükselen ses öteki.
Müşahedeler, yakınmalar bir yana iktidarın pandemi müddetince yapılan yardımların, dayanakların daima artırıldığına dönük açıklamaları da aslında bir sorun yaşandığına işaret etmiyor mu? O denli ya, iktisatta dert olmasa, beşerler geçim zorluğu içinde bulunmasa, işini kaybetmese bu tıp yardımlara gerek duyulur mu? Bu takviyelerin kâfi olup olmadığı bambaşka bir mevzu. En azından bu takviyelere her geçen gün yenilerinin eklendiğinin lisana getirilmesi, ekonomik zorlukları zımnen kabul edildiği manasına gelmiyor mu?
TÜİK’E BİR HATIRLATMA…
TÜİK haber bültenlerine teknik bilgiye muhtaçlık duyulması halinde aranacak bir telefon ve kiminle görüşüleceğine ait bir not koyar. Hoş bir uygulama.
Lakin bültene bir telefon numarası ve isim koymak âlâ hoş de, değerli olan o telefona ulaşılmasını sağlamaktır.
Hiç kimse “Dün kamu kuruluşları için idari müsaade kelam konusuydu” demesin, bülten yayımlanıyorsa ve orada bir telefon ve isim varsa, ayrıyeten bültenin altında Bilgi Dağıtım Küme Başkanlığı’nın numarası yer alıyorsa, o telefonların açılması gerekir.
İşgücü istatistikleriyle ilgili haber bülteni için aradığımızda bu iki telefondan da karşılık almak mümkün olmadı.
TÜİK’e hatırlatalım istedik.”