Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa’dan yapılan atık ihracatının en büyük alıcısının Türkiye olduğunu açıkladı.
Eurostat bilgilerine nazaran, AB ülkelerinden yapılan atık ihracatı 2004 yılından bu yana yüzde 75 arttı. Yıllık 32,7 milyon tonu bulan atık ihracatının 13,7 milyon tonu Türkiye’ye gidiyor.
Avrupa’dan Türkiye’ye yapılan atık ihtacatı, son 20 yılda yaklaşık 3 kat arttı. Avrupa’dan gönderilen atıkların yarıdan fazlası, demir ve çelik üzere metal atıklardan oluşuyor. AB ülkelerinden ihraç edilen yıllık 17,5 milyon ton metal atığın, yaklaşık 12 milyonunu Türkiye alıyor.
AB atıklarının en fazla gönderildiği başka ülkeler ise, yıllık 1,8 milyon ton ile İngiltere, 1,6 milyon ton ile İsviçre, 1,5 milyon ton ile Norveç, 1,4’er milyon ton ile Endonezya ve Pakistan olarak sıralanıyor.
AB ülkelerinden ihraç edilen 6 milyon ton kağıt atığın yüzde 15’i de yeniden Türkiye tarafından alınıyor.
Avrupa tarafından ihraç edilen plastik atıkların kıymetli bir kısmı da Türkiye tarafından alınıyor. Hollanda ve Belçika’daki limanlardan gönderilen plastik atıklar gittikleri ülkelerde gereğince takip edilemiyor.
Hollanda hükümeti, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu AB dışındaki ülkelere gönderilen plastik atıklarla ilgili bir inceleme başlatmıştı.
Birleşmiş Milletler İstatistik Ofisi (Comtrade) bilgilerine nazaran, Belçika’nın Anvers limanından her yıl 500 bin ton plastik atık, Türkiye ve Asya ülkelerine gönderiliyor.
Belçika’nın Almanya, Japonya ve ABD’den sonra dünyanın en büyük dördüncü plastik atık ihracatçısı olduğu biliniyor. Bunun en kıymetli nedenlerinden biri, ihracatın yapıldığı Anvers limanında gereğince denetim yapılmaması.
“Temiz plastik” ihracatı konusunda rastgele bir kısıtlama yok fakat bu kapsamda çok sayıda ziyanlı plastik atık da yasa dışı olarak yurtdışına gönderiliyor. Belçikalı gümrük yetkilileri, işçi azlığı yüzünden, Türkiye ve başka ülkelere giden atık dolu konteynerlerin gereğince denetim edilemediğini söylüyor.
Avrupa makamlarına nazaran Türkiye, Batı Avrupa atıkları için en değerli depolama alanı. Bu nedenle kimi geri dönüşüm tesislerinde kuşkulu iş gücü ve etraf mevzuatına muhalif süreç savları vakit zaman gündeme geliyor.
Belçika’da endüstriyel atıkları izleyen Valipac isimli kuruluş, bu mevzudaki savlar üzerine Türkiye’de bir inceleme yaptı. Lakin mevzuata muhalif bir durum saptanamadığını açıkladı.
Batı medyası, bilhassa Adana ve etrafında çok sayıda Avrupa kaynaklı atığı görmenin mümkün olduğunu belirtiyor.
Türk makamlarına nazaran ise Avrupa’dan ithal edilen plastik atıklar konusunda kâfi kontrol mevcut.
Ziyanlı plastik atık ihracatı ile ilgili argümanlar konusunda bir mühlet önce BBC Türkçe’den Yusuf Özkan’ın haberinegöre Etraf ve Şehircilik Bakanlığı kaynakları, atık ithalat kotasının yüzde 50 azaltıldığını ve bu husustaki kontrollerin sıkılaştırıldığını söylemişti.
İthal edilen atığın Türkiye’deki geri dönüşüm kapasitesinin altında olduğunu söyleyen kaynaklar, “karışık” kodlu atık ithalatı yasağı ile yalnızca geri dönüştürülebilir hususların ithalatına müsaade verildiğini vurgulamıştı. Ayrıyeten Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın, yakın gelecekte yurtdışından atık ithalatını büsbütün sona erdirmeyi hedeflediği belirtilmişti.