Katar’da neler oluyor? İktidarın ekonomik krizde ayakta kalabilmek için bütün umutlarını bağladığı doğalgaz Buyrukluğu bugün bir dönüm noktasında.
Katar makamlarının Maliye Bakanı Ali Şerif El Emadi’yi tutuklamaları ve bunun nedenini yolsuzluk, misyonunu berbata kullanma ve fonların yanlış kullanımı biçiminde açıklamaları birçok soruyu beraberinde getirdi.
* El Emadi
TUTUKLAMANIN NEDENİ SİYASİ
Bölge uzmanları Katar’ın bu güçlü adamının bu halde birdenbire tutuklanmasının gerisinde öbür nedenler olduğu kanısındalar. Katar’da da öbür Körfez ülkeleri üzere vakit zaman misal yolsuzluk olayları yaşanmış lakin bunlar dışarıya bilgi sızdırılmadan halledilmişti. El Emadi’nin tutuklanması bu çerçevede, tıpkı daha evvel Suudi Arabistan’da yaşanan ve yolsuzluk soruşturması altında maskelenen olaylar çukurambar escort üzere politik bir değişim olarak bedellendiriliyor.
Maliye Bakanı El Emadi, Katar Buyruğu Tamim bin Hamad El Tani’nin sağ kolu olarak görülüyordu. El Emadi, eski Buyruk Hamad bin Halife El Tani’nin misyonu bırakıp yerine oğlunun, yani şimdiki Buyruğun geçtiği 2013 yılından beri Maliye Bakanı idi. Batı medyasında birtakım demetevler escort uzmanlar, 2013 yılındaki bu misyon değişikliğini bir saray darbesi olarak yorumlamışlar ve bölgedeki Arap Baharı ve Suriye iç savaşıyla ilgili gelişmelere bağlamışlardı.
Öte yandan 2013 yılındaki değişim yalnızca dış kaynaklı değil Katar’ın içindeki odaklar ortasındaki bir çatışmanın da sözüydü. Katar’da bu tıp olaylara rastlanmaktaydı, 2013’te vazifesi bırakan Buyruk de aslında 1995’de dikmen escort babasını tahttan indirmişti. Katar uzmanlarına nazaran, Emir’in 8 yıl evvelki bu saray darbesinin nedenlerinden biri de kendi öz annesinin yani Şeyha Moza bint Nasır El Misnet’in ailesinin ülke içinde kazandığı yüktü.
DEVRİMCİ KIZI ŞEYHA MOZA
Şeyha Moza’nın Misnet ailesi, Arapların aslı sayılan Kahtani kökenlidir ve Arabistan’ın elvankent escort Necd bölgesinden gelmedir. Babası Nasır el Misnet bir reformcuydu ve çağdaş görüşleriyle tanınıyordu. 1960’lı yıllarda bugünkü Buyruğun dedesinin kuzeni Ahmed El Thani’ye karşı ve o vakit sömürge olan ülkede İngilizlere meydan okuyarak büyük bir uğraş başlatmıştı. Nasır El Misnet, 1963 yılında Doha’ya yürüyen bağımsızlık yanlısı ilerici Arapların başındaydı ve İngilizler emek escort Moza’nın babasından nefret etmekteydiler. Kendisi Beni Hacer oğullarının El Muhannada aşiretler konfederasyonun başkanı olmasına karşın İngiliz dayanaklı Pir Ahmet tarafından mahpusa atılmıştı. Nasır, 1964 yılında ülkeyi terk etmesi koşuluyla hür bırakılmış ve aşiretiyle Kuveyt’e gitmişti.
Pir Ahmet ise 1972’de kuzeni Halife bin Hamad El Teşhis (bugünkü Emir’in dedesi) tarafından devrilene eryaman escort kadar tahtta kaldı. Misnet ailesi ve isyancılar bu darbeye hatta darbeden evvel İngiltere’nin Katar’a bağımsızlık bahşetmesine karşın ülkelerine dönemediler. Ta ki 1977 yılında Veliaht Buyruk o tarihte 18 yaşında bulunan Moza ile tanışıp onunla evlenene kadar. Batılıların masallarda okudukları İslam dünyasının birçok yerinde masal değil gerçekliktir.
1995 yılında Moza’nın kocası olan esat escort veliaht, babasını devirip Buyruk olunca haliyle Misnet ailesinin ülke içinde aktifliği arttı. Perşembe günü tutuklanan Maliye Bakanı El Emadi’nin ailesi ise bu tesire son derece karşıydı, zira Katar’daki El Emadi ailesi mensuplarının birçok İhvan yani Muslim Brotherhood örgütünün görüş ve niyetlerine yakındılar. 2013 Yılında bugünkü Emir’in babasına vazifesi bıraktırması ve etimesgut escort Misnetlerin tasfiyesi için elinden geleni yapan ve mükâfat olarak da Maliye Bakanlığı’na getirilen Ali Şerif El Emadi’nin bugün tutuklanması bu bakımdan hayli değişik.
DARBE YEDİLER
Katar’daki gelişmeler Arap dünyasında çağdaşlaşma ve İhvan’dan uzaklaşma uğraşlarına öncülük eden Suudi Veliahtı Muhammed Bin Salman’la yakınlaşma olarak da kıymetlendirilebilir. Hakikaten tutuklamadan bir etlik escort hafta evvel Suudi Hükümdarı Salman Katar Emiri’ni resmen davet edip görüşmek istediğini bildirmiş ve bu davet Katar makamları tarafından ilan edilmişti. İhvan’ı terör örgütü ve can düşmanı olarak gören Suudiler için El Emadi çok değerli bir kişiliktir. Katar-Suudi yakınlaşmasının tam manasıyla gerçekleşmesinin de İhvan ve İhvanla ilgili güçlerin para hortumları kesilmeden sağlanamayacağı açıktır.
Ali Şerif El Emadi Katar’ın yalnızca Maliye Bakanı olmakla kalmıyordu, 300 Milyar dolarlık Varlık Fonu’nun da başındaki kişiydi. Katar Merkez Bankası’nı, Katar Havayollarını yönetiyordu ve Ekonomik İşler ve Yatırımlar Yüksek Kurulu Lideriydi. “The Arab Weekly” mecmuasının son sayısına demeç veren bir yetkili “Maliye Bakanı ile Buyruk ortasındaki ilgilerin bu kadar dramatik biçimde sonuçlanacağını hiç kimse iddia edemezdi” diyor. Hele bu bakan 2020 yılında İngiliz The Banker mecmuası tarafından “yılın maliye bakanı” seçilmişse.
Tekrar tıpkı dergiye konuşan bir yetkili El Emadi’nin İslamcı örgütlere yardım ve İslamcılık maksatlarına hizmet eden mali sistemin temel direği olması nedeniyle tasfiye edildiğini söylüyor. Financial Times gazetesi ise bunların yanısıra El Emadi’nin diğer ülkelerle yapılan birtakım resmi muahedeler karşılığında yüklü rüşvet ve komiteler aldığı konusundaki duyumlardan kelam ediyor. Anlaşılan birileri para içinde yüzen Katarlı Arapların bile ahlakını bozmuşlar.
Her hâlükârda Katarlı Siyasal Bilimler Profesörü Abdülhalik Abdullah, tutuklamanın politik olduğundan kuşku duymadığını belirtiyor. Ülkedeki birtakım klikler ortasında yıllardır alttan alta süren gayretin birden bir hesaplaşmayla su yüzüne çıktığını söylüyor.
* El Emadi
BİDEN TESİRİ
Arap ülkeleri ortasında barışma teşebbüsleri, Ortadoğu’da Suudi-Mısır aksının ön plana çıkması, Ankara’nın her ikisine yakınlaşma gayretleri, İran-Suudi ortasında yumuşama ve sonunda Katar’daki bu çok değerli değişim… Biden’ın gelişi yalnızca birinci 100 günde bu kadar gelişmeye yol açtıysa yakında daha da büyük değişimler beklenmeli. Kesin olan bir şey varsa İhvan’ın ve siyasal İslam’ın her geçen gün daha fazla mevzi kaybettiği gerçeği.
Kayahan Uygur