Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Ahmet Hakan’ın sunduğu Tarafsız Bölge programında gazeteciler Murat Çelik ve Şaban Sevinç’in sorularını yanıtladı.
Uçum programda Erdoğan’ın reddettiği seçim modellerini de anlattı. Erdoğan’a bugünkü yüzde 50+1’den evvel en çok oyu alanın kazandığı kolay çoğunluk teklifi gittiğini anlatan Uçum, “Böyle olsaydı yüzde 12 ile bile Cumhurbaşkanı seçilebilirdi” diyerek reddedildiğini aktardı. Ayrcıa Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yüzde 40’ı geçen adayın seçilmesi istikametinde de teklifin gittiğini açıklayan Uçum, bunun da geri çevrildiğini ve yüzde 50+1’de karar kılındığını lisana getirdi.
Öte yandan Mehmet Uçum, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2023 seçimlerinde “iki devirden fazla Cumhurbaşkanlığı yapılama” kuralının geçerli olmadığını lisana getirdi. Uçum bu kuralı içeren kanun hususunun, Erdoğan’ın 2014’teki birinci Cumhurbaşkanlığının eski yasa hususuyla seçilmesinden sonra kabul edildiği için 2018’den sonraki adaylıkları kapsayacağını belirtti.
Uçum, programda dikkat çeke tabirler kullandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “yeni anayasa” davetlerini hatırlatan Uçum, Meclis’in fonksiyonunun azaldığını söyledi. Uçum programda, “Şimdi Meclis’ten çıkan kanun sayısı az olmakla birlikte yürütmenin önünde bir mani değil” diye konuştu.
Uçum’un açıklamalarından öne çıkanlar özetle şöyle:
“Türkiye’de hükümet modeli açısından uygun idare arayışı 15 Temmuz’dan sonra ortaya çıkan bir arayış değildir. 60’larda farklı görüşler gündeme getirilmiştir. Parlamenter sisteme alternatif olarak Başkanlık sisteminin getirilmesi tartışılmıştır. Tartışmanın merkezinde Anayasa yer alıyordu. Biz de yeni Anayasa tartışmaları 1980’li yıllardan itibaren başlamış bir tartışmadır. 82’de Anayasa kabul edildi çabucak birkaç yıl içinde yeni Anayasa tartışmaları gündeme geldi. 2011 seçimlerinde bütün siyasi partiler Meclis’ten yeni Anayasa çıkarma taahhüdü ile gittiler. 1 Kasım seçimlerinden sonra da yeni Anayasa gündemdi. 15 Temmuz’dan evvel de çalışılan bir şeydi. 15 Temmuz’dan sonra Türkiye’nin güçlü yürütme muhtaçlığı olduğu ortaya çıktı. 16 Nisan Anayasa değişikliğinin birinci işaret fişeğini çakan Sayın Bahçeli’ydi. 4 parti Meclis’te 60 husus üzerinde uzlaştıkları bir Anayasa çalışması da yapmışlardı. 4 partinin uzlaştığı hususlar da Anayasa çalışması içinde yer aldı. Sıkı idare kaldırıldı. Sıkı idarenin kaldırılması demek idarenin askere devredilmesinin kaldırılması demek. Askeri yargı kaldırıldı. Genelkurmay Lideri’nin statüsü değiştirildi. Demokratikleşme konusunda kıymetli adımlar atıldı.
Yeni sistemde hükümet Meclis’in içinden çıkmıyor. Cumhurbaşkanı yalnızca bütçe kanun teklifi verme yetkisine sahip. Yeni sistemde kontrol açısından kaldırılan tek şey kelamlı sorudur. Meclis’i kapatsanız yürütme Meclis’e muhtaçlık duymadan süreçleri yönetebilir mi? Yönetemez. Evvelce çıkarılan kanun sayısı daha fazlaydı. Artık Meclis’ten çıkan kanun sayısı az olmakla birlikte yürütmenin önünde bir mani değil”
İşte o kelamlar: