ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken in geçen Çarşamba akşamı Yahudi Soykırımını anma gecesindeki Yom HaShoah Escort bornova şiirsel ve son derece yüksek entelektüel seviyedeki konuşmasında kelamını ettiği üvey babası ve kendisini yetiştiren bilge insan Samuel Pisar kimdir Fevkalâde bir ömrü olan Pisar ı tanırsak hem insanlık dersleri Bornova escort çıkarır hem de ABD Dışişleri Bakanlığı nın önümüzdeki periyotta izleyeceği yeni siyasetler hakkında kimi öngörülere sahip olabiliriz
AMERİKA NEREDE
Blinken Nazilerin Musevileri sistematik olarak yok ettikleri gaz odalarını anlatırken Yahudiler Bornova escort Bayan götürüldüler çelik kapılar kapandı gaz sızmaya başladı yaşayacak yalnızca 3 dakikaları vardı duvarlara tırnaklarıyla asla unutma diye yazdılar demişti Konuşmasında ABD nin o devirde aldığı tutumu da eleştiren Blinken sadece o yaşananları anmakla kalmamak sorumlulukları bilmek ve bugün de başını kaldıran canavarlara karşı çabayı düşünmek gereğini vurguladı ve üvey babasının tecrübelerini anlattı
Blinken o periyot katliama uğrayan Yahudilerin Amerika neredeydi diye sorduklarını anlattı bugün de soykırımlara uğrayan halkların ve fikirleri nedeniyle mahpuslara atılan ve baskı gören aydınların Amerika nerede dediklerini tabir etti ABD Dışişleri Bakanı kelamlarını Amerika artık burada diye bitirdi
ALTI VEFAT KAMPINDAN KURTULAN ADAM
Blinken in üvey babası Samuel Pisar Polonya nın Bialystok kentinde 1929 yılında doğmuştu Bir çocuk olarak vefat kamplarına yollandığında 13 yaşındaydı Babası tüm ailesinin gözleri önünde bir duvara dayanıp kurşuna dizilmişti Annesi hayvan taşınan bir vagonda açlıktan can vermişti Küçük yaştaki kız kardeşi hiç yaşayamadan ölmüştü Pisar kendisiyle birlikte mevt kampına yollanan birebir okulun öğrencileri 900 küçük Yahudi arkadaşı ortasından hayatta kalmayı başarabilmiş tek çocuk oldu Altı vefat kampı gördü Majdanek Bliżyn Auschwitz Sachsenhausen Oranienburg Dachau İki defa gaz odasından son anda kurtuldu son seferinde gaz odasının önünde bulduğu paspasla ortalığı temizlemeye başlayıp kendisini paklık elemanı üzere Nazilere beğendirerek sırasını savuşturdu Pisar hayatta kalabilmek için yaptığı kötülükleri ve yırtıcı bir çocuk haline gelişini de anılarında en detaylı ve insani biçimde anlatır
İkinci Dünya Savaşı sona ererken Naziler ilerleyen Rus ordusuna pürüz çıkartmak için köprü ve tünelleri yıkmaya ya da tıkamaya başladılar ve bu işlerde çalıştırmak için hayatta kalmış Yahudi tutsakları kamplardan çıkardılar Bu Samuel için açlık hastalık ve yorgunlukla geçen bir mevt yürüyüşü idi 15 yaşına gelmiş Samuel neyse ki güçlü kuvvetli 18 inde gösteren bir çocuktu ve burada da hayatta kalmayı başarmakla kalmadı iki arkadaşıyla bir arada kaçtı ormanlarda yaşadı Ünlü “Boyalı Kuş” romanını okumuş olanlar bilirler bir Yahudi çocuğun kırlarda kendisine düşman bir güruh ortasında neler yaşayabileceğini.
Samuel sonunda bir Amerikan tankı görü ve ona sığındı İşte Dışişleri Bakanı Blinken in aktardığı “Amerika neredeydin” sözü buradan geliyor. Savaş bitmiş, Samuel’in tam bir buçuk yıl sürecek “serkeşlik” ömrü başlamıştı, kamplarda çelikleşmiş ve hayatta kalmak için gözü dönmüş Samuel yakıt ve sigara karaborsasından, Amerikalı askerlerin kahve telvelerini Almanlara satmaya kadar her işi yapmıştı. Yıllarca mevt kampında kaldıktan sonra Amerikalılardan çalınan BMW 500 motosikletiyle bomboş otobanda rüzgâr üzere esmek cehennemden cennete uçmak olsa gerek. Neyse ki bu tuhaf ömür, Samuel’in Paris’te yaşayan teyzesinin onun ismini hayatta kalanlar listelerinde görmesiyle son bulmuş. Parisli teyze, Samuel’i Avustralya’ya göndererek orada hukuk okumasını sağlamış.
ÜNLÜ BİR MEMLEKETLER ARASI HUKUK UZMANI
Samuel Pisar evvel Melbourne sonra Harvard Üniversitelerini bitirmiş ve Sorbonne dan da bir doktorası olmuş Birleşmiş Milletler de vazife almış başta John Kennedy olmak üzere dünyanın en büyüklerine milletlerarası hukuk alanında danışmanlık yapmış insan hakları ve azınlıklar konusunda dünyanın en çok kelamı dinlenen uzmanlarından biri olmuş
Pisar Batı Doğu bağlantılarının yumuşamasında barış içinde birlikte yaşama konusunda değerli çalışmalarda bulunmuş bu ortada yaşadıklarını anlatan “Of Blood and Hope” (Kan ve Umut Üzerine) isimli kitabı ödül almış, satış rekoru kırmıştır. İlaha olan isyanını Leonard Bernstein’in Kadiş– Ağıt duası isimli senfonisine anlatı olarak yazmış ve burada insanlığın geleceğine olan dertlerini lisana getirmiş. Kısmen İslam ilahiyatına da geçmiş olan Hz. Yakup’un melekle savaşını anlatan “Tanrı ile Diyalog” isimli şiiri de dünyaca tanınıyor. Samuel Pisar 2015 yılında vefat etti.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken in geçen hafta yaptığı konuşmayı dikkatle inceleyenler kelamlarının neredeyse sözü sözüne Pisar ın vasiyetinden alındığını göreceklerdir Şöyle diyor Pisar Gençlere o devirde neler yaşandığını anlatmalıyız. … O insanların o yaptıklarını yapmaya nasıl vardıklarını göstermeliyiz. Ancak gençlere seçenekleri de sunmalıyız. Özgürlüklerimizin korunmaya kıymet olduğunu ve onları koruyacağımız bilinmelidir. Bugün dünyanın o zamanki üzere organize olmadığını anlatmalıyız. Birçok insan bunun için savaşmış ve hatta canlarını vermişlerdir. İşte bu nedenle anma günleri telaffuzla kalmamalı hareketle devam etmelidir. Yaptığımız işlerle bugünün ve geleceğin geçmiş üzere olmayacağını göstermeliyiz. “ (Stuttgarter Zeitung, 17 Mart 2014)
YİRMİNCİ YÜZYIL BİTTİ Mİ
Son olarak Samuel Pisar ın düşünsel ve kültürel mirasının tıpkı bakışla yetiştirdiği üvey oğlu ABD Dışişleri Bakanı nı nasıl etkilemiş olabileceğini anlamak için Pisar ın geçtiğimiz yüzyılın son günü 31 Aralık 1999 da Fransız Le Figaro gazetesine yazdığı “Ne kadar verimli ve ne kadar barbar bir yüzyıl” başlıklı makalenin başlangıcına bakalım. Şöyle diyor altı mevt kampından kurtulmuş bilge:
O kadar verimli ve bir o kadar da barbar bir yüzyıl başladığı üzere bir kan banyosuyla bitiyor Evvel Ermeniler sonra Museviler akabinde Romanlar Kamboçyalılar Kürtler Tutsiler Boşnaklar Kosovalılar ve artık de Çeçenler Katliamların ve kurbanların listesi bir türlü son bulmuyor Bu felaket bilançoya karşın ruhumuz her ahlaki ve entelektüel fışkırmadan sonra insan çeşidinin tekrar kendi kabus dolu geçmişine dönmesine yeniden isyan ediyor
Kayahan Uygur